** سفر شیطان به مسکو **

** یکی از جنجالی‌ترین و مشهورترین آثار ادبیات روسیه **

درباره نویسنده

میخائیل آفاناسیویچ بولگاکُف در سال ۱۸۹۱ در کیف اوکراین متولد شد. عمده شهرت بولگاکُف مربوط به نگارش رمان جاودانه مرشد و مارگاریتا است. میخائیل آفاناسیویچ بولگاکُف متولد ۱۵ مه ۱۸۹۱در کی‌یف پایتخت اوکراین امروزی بود. و تاریخ ۱۰ مارس ۱۹۴۰در مسکو در سن ۴۸ سالگی و در جوانی از دنیا رفت. او یکی از مشهورترین نویسندگان، پزشک و نمایشنامه نویسان مشهور اوکراینی است.

اگرچه مرشد و مارگاریتا به عنوان یکی از تاثیرگذاترین رمان‌های تاریخ ادبیات روسیه برشمرده می‌شود. اما او آثار مهم دیگری نیز مانند یادداشت‌های روزانهٔ یک پزشک جوان، قلب سگی، گارد سفید، برف سیاه، تخم مرغ‌های شوم و دست نوشته‌ها نمی‌سوزند را هم در کارنامه دارد.

بولگاکف در طول زندگی سه بار ازدواج کرد. او در سال ۱۹۱۰ میخائیل با «تاتیانا نیکلایونا لاپا» که دوره دبیرستان را می‌گذراند آشنا شد و این آشنایی در سال ۱۹۱۳ به ازدواجشان انجامید و در سال ۱۹۲۴ به شکست منتهی شد. او در همین سال با لوبوف بلوزسکی ازدواج کرد. این ازدواج هم در سال ۱۹۳۲ به جدایی انجامید و کمی بعد با «یلنا شیلوفسکی» ازدواج کرد. اعتقاد بر این است که «یلنا شیلوفسکی» منبع الهام شخصیت مارگارتا در رمان «مرشد و مارگاریتا» بوده‌است.

مرشد و مارگاریتا شاهکار ادبیات جهان

آغاز نگارش این کتاب توسط بولگاکف مربوط به سال ۱۹۲۸ است. خود وی در سال ۱۹۳۰  نسخه خطی را آتش زد. در سال ۱۹۳۱ بولگاکف دوباره کار بر روی این رمان را آغاز کرد. و پیش‌نویس دوم در سال ۱۹۳۵ به پایان رسید. سومین پیش‌نویس نیز در سال ۱۹۳۷ آماده شد و بولگاکف با کمک گرفتن از یلنا شیلوفسکی همسرش کار بر روی نسخه چهارم پیش‌نویس را تا یکماه  قبل از مرگش در سال ۱۹۴۰ تمام کرد.

مرشد و مارگاریتا سرانجام در سال ۱۹۴۱ توسط یلنا شیلوفسکی به پایان رسید. کتاب در سال ۱۹۶۵ با حذف ۲۵ صفحه و تغییر برخی نام‌ها و مکان‌های ذکر شده در تیراژ ۳۰۰۰ جلدی به چاپ رسید وتمام نسخه‌های آن در فردای انتشار  بفروش رفت.

درباره کتاب

نویسنده در این کتاب سه خط داستانی (سفر شیطان به مسکو، داستان پونتیوس پیلاطس و به صلیب کشیده شدن مسیح و عشق مرشد و مارگاریتا)، را به طور موازی و بسیار زیبا پیش می‌برد. سه داستانی که در انتها به طرز حیرت انگیزی به هم متصل می‌شوند. میخائیل در دل داستان، خیلی آرام و زیر پوستی فضای پلیسی حکومت استالین را هم به تصویر کشیده است. که البته در ذل این ماجراهای فوق‌العاده، می‌توانید داستان تصلیب مسیح پیامبر (که البته با روایت کتاب مقدس تفاوت دارد و به روایت اسلامی ‌ماجرا بیشتر شبیه است) و همینطور داستان پونتوس پیلاطس که همواره منتظر است تا مسیح او را ببخشد را نیز بخوانید.

کتاب با صفحه مکالمه دو شاعر روس در پارکی در مسکو شروع می‌شود که دارند به عادت کمونیست‌های آن زمان به باور‌های خداپرستانه ایراد می‌گیرند. شیطان که دست بر قضا در آن روز در مسکو است به میان حرف‌های آن‌ها می‌رود و می‌گوید بالاتر از همه‌ی دلیل‌های اثبات وجود خدا که آن دو ردشان می‌کنند، یک دلیل ساده‌تر نیز وجود دارد و آن این است که:

«خدا هست»…

اما آن دو شاعر روس به شیطان می‌خندند. از اینجاست که تمام ماجراها شروع می‌شود…

داستان موازی دیگر، روایتگر فردی ملقب به مرشد است که معشوقه‌ای به نام مارگاریتا دارد.

مارگاریتا از عشق مرشد که نویسنده‌ی رمانی درباره‌ی مسیح و پونس پیلات است، شوهرش را ترک می‌کند. پس از مدتی مرشد ناپدید شده و مارگاریتا هیچ اثری از او پیدا نمی‌کند. در گوشه‌ای دیگر از شهر شیطان و دستیارانش قصد فریب مردم و آشوب در شهر را دارند. شیطان در این کتاب به یادماندنی موجودی باهوش، خلاق، خوش رفتار، خوش پوش و گاهی اوقات بی‌رحم معرفی می‌شود.

✔ کتاب مرشد و مارگاریتا اثر میخاییل بولگاکف انتشارات نیک فرجام، انفجاری از تخیل، دیوانگی، هجو، شوخ‌طبعی و عشق است. (دنیل جیکوب رَدکلیف – بازیگر، تهیه‌کننده و خواننده انگلیسی)

کتاب مرشد و مارگاریتا اثر میخاییل بولگاکف انتشارات نیک فرجام