درباره نویسنده

صمد بهرنگی (Samad Behrangi)، یکی از مشاهیر پرتلاش قبل از انقلاب بود. وی نویسنده، معلم، مترجم، فعال سیاسی و پژوهشگر صاحب نامی بود که داستان‌های کودکانه‌ و قصه‌هایش بیشتر از دیگر فعالیت‌هایش به چشم می‌آمد. او در سال 1318 در محله‌ی چرنداب در بافت قدیمی جنوب شهر تبریز در خانواده‌ای تنگدست متولد شد. بهرنگی دو برادر و سه خواهر داشت. پدرش با نبود یک کار دائمی، به اجبار به عنوان کارگر فصلی مشغول به کار بود و برای تأمین معاش خانواده دست به هرکاری می‌زد،‌ اما باز هم از اداره‌ی امور خانواده عاجز بود. همین گرفتاری‌ها و ناملایمتی‌های زندگی بود که پدر صمد به قصد کار و کسب درآمد بیشتر به قفقاز و باکو مهاجرت کرد ولی هیچ‌گاه بازنگشت. برای صمد بهرنگی فقط یک وصیت از پدرش به ارث باقی ماند که همیشه درس بخواند.

او پس از گذراندن دوره‌ی متوسطه، دانشسرای مقدماتی را در سال 1336 به پایان رساند و در اوج جوانی آموزگار شد. بر اساس علاقه‌ای که به گسترش آموزش و پرورش داشت، برای‌ تدریس‌ به آذرشهر رفت و 11 سال در روستاهای آن منطقه بـا پشتکار و علاقه به دانش‌آموزان تدریس کرد. صمد خیلی تلاش می‌کرد تا خانواده‌های روستایی را قانع کند که فرزندان خود را به‌جای فرستادن سر کار به مدرسه بفرستند. صمد بهرنگی در سال 1337، هم‌زمان با معلمی، به تحصیل در دوره‌ی شبانه‌ی دانشکده‌ی زبان و ادبیات انگلیسی در دانشگاه تبریز پرداخت و لیسانس این رشته را دریافت کرد.

مرگ صمد بهرنگی

عمر باارزش صمد بهرنگی بسیار کوتاه بود. او در نهم شهریور 1347 و در بیست‌و‌نه سالگی، در رودخانه‌ی ارس غرق شد و جسدش را چند روز بعد همان حوالی رودخانه پیدا کردند. البته چند روز قبل از آن حادثه، چند مأمور ساواک بهرنگی را تهدید به قتل کرده‌ بودند تا از فعالیت‌هایش دست بکشد. حدود یک ماه‌ قبل از این حادثه نیز، کتاب ماهی سیاه‌ کوچولو از او چاپ شده و مورد استقبال عموم مردم واقع شده‌ بود.

مرگ صمد بهرنگی به نظر برخی مشکوک آمد‌. شایعه‌ی قتل او به دست ساواک اولین بار از سوی جلال آل‌احمد مطرح و فراگیر شد و در جو متلاطم دهه‌ی 1340 تأثیر زیادی بر افکار عمومی گذاشت و بدین ترتیب صمد بهرنگی تبدیل به‌ یک اسطوره‌ شد. برخی به صورت استعاری مرگ او را با مرگ معروف‌ترین شخصیت داستان‌هایش، ماهی سیاه‌ کوچولو، مقایسه کردند. بهرنگی در گورستان امامیه‌ی تبریز دفن شد. در مراسم خاک‌سپاری او، انبوهی از مردم، روشن‌فکران و جوانان شرکت کردند.

جملات برگزیده صمد بهرنگی 

کتاب قصه های صمد بهرنگی انتشارات خلاق، شامل داستان‌هایی کوتاه از این نویسنده محبوب است که در بین ایرانیان طرفداران زیادی دارد. داستان‌هایی که مختص سن خاصی نیست و از کودک و نوجوان تا افراد بزرگسال از مطالعه‌ی آنها لذت می‌برند. باهم چند جمله از این کتاب را مرور کنیم:

• همه‌اش که نباید ترسید، راه که بیفتیم ترسمان می‌ریزد. (داستان ماهی سیاه کوچولو)
• می‌خواهم بدانم که راستی راستی زندگی یعنی اینکه تو یک تکه جا هی بروی و برگردی تا پیر بشوی و دیگر هیچ، یا اینکه طور دیگری هم توی دنیا می‌شود زندگی کرد؟ (داستان ماهی سیاه کوچولو)
• اگر یک وقتی ناچار با مرگ روبه‌رو شوم «که می‌شوم» مهم نیست. مهم این است که زندگی یا مرگ من، چه اثری در زندگی دیگران داشته باشد. (داستان ماهی سیاه کوچولو)
• درد من حصار برکه نیست، درد من زیستن با ماهیانی است که فکر دریا به ذهنشان خطور نکرده است. (داستان ماهی سیاه کوچولو)
• هر نوری هر چقدر هم ناچیز باشد بالاخره روشنایی است. (داستان اولدوز و عروسک سخنگو)

پیشنهاد می‌کنیم کتاب قصه های صمد بهرنگی انتشارات خلاق را تهیه و مطالعه کنید تا از داستان‌های جذاب ایرانی‌اش نهایت لذت را ببرید.