درباره کتاب

اوضاع ایران و ممالک مجاور آن در اوان ظهور اسلام به وقوع پیوسته‌ است. معنی ظهور اسلام عبارت است از آنچه به اصطلاح دینی اسلامی است که با بعثت حضرت محمد بن عبدالله (ص) نامیده‌ می‌شود. یعنی در حدود ۱۳ سال قبل از هجرت آن حضرت از مکه به مدینه‌ که مبدأ تاریخ ما است.

در آن وقت آن حضرت در مکه‌ اظهار رسالت کرد و شروع به دعوت مردم به‌ دین خود، یعنی اسلام نمود. البته تعیین تاریخ مبدأ بعثت خالی از اشکال نیست، روایات مختلفی در این باب بیان شده‌ است. بنا بر این روایات، ظاهراً اعلان‌ رسالت سه سال بعد از اولین وحی بوده‌ و در حدود ۶۱۲ مسیحی واقع شده‌ است.

اما تاریخ این واقعه‌ (باز هم بنا بر روایات) مطابق می‌شود با سال ۴۳۷۰ از تاریخ خلقت به قول یهود. سال ۹۲۱ یا ۹۲۲ از تاریخ اسکندری سلوکی و سال ۶۰۹ از تاریخ مسیحی. و البته سال ۲۰ سلطنت خسروپرویز یعنی اواخر دولت ساسانیان که مملکت ایران در زیر اداره‌ی اخلاف اردشیر بابکان به تدریج شکل مخصوصی از حکومت پیدا کرده بود. در آن زمان همه‌ی قدرت و قوای مملکتی در دست پادشاهان ساسانی تمرکز یافته‌ و سلطنت نیز منحصراً در آن خاندان استقرار یافته‌ بود. این وضع یعنی هم طرز حکومت و هم دودمان سلطنتی در ۴۰۰ سال متوالی چنان ریشه‌ دوانیده‌ بود که حتی با طرز حکومت سایر سلاطین دنیا در آن زمان هم کمتر قابل مقایسه بود و …

کتاب از پرویز تا چنگیز اثر حسن تقی زاده انتشارات ارتباط نوین